“Opisanie i dzieje miasta Mirska na Śląsku” (1829)

Opis

Johann Gottfried Bergemann, Opisanie i dzieje miasta Mirska na Śląsku (1829)

Część 1. Od zarania dziejów do roku 1740

 

Wydane w 1829 roku Opisanie i dzieje miasta Mirska na Śląsku Johanna G. Bergemanna (1783–1837) to monumentalne kronikarskie dzieło, a zarazem portret mikro-świata: niewielkiego nieobwarowanego miasta położonego na granicy Śląska i Łużyc, u podnóża Gór Izerskich, nad rzeką Kwisą. Śledząc jego dzieje od czasów najwcześniejszych, poznajemy burzliwą historię regionu, z jego ważnymi zamkami (Czocha, Gryf, Leśna, Świecie), innymi miastami (Gryfów, Lubomierz, Lwówek, Lubań, Jelenia Góra), okolicznymi miejscowościami (Świeradów, Orłowice, Gierczyn, Przecznica, Unięcice, Giebułtów, Stara Kamienica) i ważnymi rodami (Schaffgotschowie, Nostitzowie, Uechtritzowie, Zedlitzowie). W pierwszych dwóch rozdziałach zawarł autor geograficzne opisanie Mirska i historię jego kolejnych właścicieli, a kroniki poszczególnych stuleci opatrzył historyczno-kulturową charakterystyką obyczajów i sposobu życia. Całość stanowi szeroką panoramę dziejową, w której wydarzenia o skali europejskiej czy krajowej — zmiany władców i przekształcenia państw, wojny i przemarsze wojsk, wielkie spory religijne — tworzą tło dla relacji dotyczących wypadków i przypadków dnia codziennego i historii lokalnej: powodzi, pożarów, wichur, anomalii pogodowych, urodzajów i nieurodzajów, egzekucji, ceremonii, świąt i zabaw. Tom kończy się na roku 1740, w przeddzień zajęcia Śląska przez Prusy Fryderyka Wielkiego. Tekstowi towarzyszą kolorowe ilustracje: plan Mirska autorstwa Friedricha B. Wernhera oraz grafiki Christopha Nathego (na rozkładówce) i Friedricha Augusta Tittela. Książka ukazuje się w serii Silesiaca, w której prezentujemy tytuły związane z historią Śląska.

 

format 140 x 215 mm

oprawa twarda szyta

342 stron

papier Alto 90g 

kolorowe ilustracje

indeks osób

indeks nazw miejscowych

indeks rzeczowy

wstążka-zakładka

tom zafoliowany

—

Beschreibung und Geschichte der Stadt Friedeberg am Queis (Hirschberg 1829)

przełożył: Marcin Wawrzyńczak

korekta: Tomasz Płóciennik, Ewa Wawrzyńczak

konsultacja lingwistyczna: Gabriel Jaczewski, dr Łukasz Tekiela, Jowita Selewska

okładka i skład: PontonStudio

grafika Christopha Nathego dzięki uprzejmości Muzeum Narodowego w Warszawie

grafika Friedricha B. Wernhera dzięki uprzejmości p. Eugeniusza Gronostaja

ISBN 978-83-959324-9-6

 

 

 

Indeks nazw miejscowych

Altranstadt 286

Annenburg 26

Antoniów 252, 277

Auenberg 169, 298

Augsburg 127

Augustów 15, 301

Barcie 234

Bartoszówka 15

Berlin 37

Bernstadt 12

Biała Góra 174

Białe Kamienie 14

Białka 260

Biały Kamień (zamek) 16, 29, 79

Biedrzychowice 251

Bílý Potok 230

Błękitny Kamień 15

Bnin 34

Bobrów 25

Bolesławiec 11, 78, 152, 153, 185, 191, 318

Bolków 231

Bóbr 78, 85

Brzeg 78, 2337

Brzeziniec 12, 112, 156, 167, 188, 196, 206, 276

Budziszyn 178

Bystrzyca Dolna 53

Cęgowa Góra (Biały Kamień) 20

Chałupki 169

Chełmsko 76

Chlum 172

Chmieleń 13, 96, 217

Chmielno 286

Chojnik 21, 22–28, 30, 32, 37, 41, 95, 121, 156, 167, 202, 216, 231, 236, 238, 279

Chojnów 12, 78

Chotenice 22

Chustnik 21, 22, 56, 57, 116

Cieplice 12, 22, 23, 28, 34–36, 38, 39, 40, 156, 222, 225, 237, 246, 278, 318

Cieszyn 287

Csele 109

Czadrów 249

Czarny Potok 240

Czerniawa 14, 251, 303

Czernica 25, 27

Czocha 15, 16, 19, 20, 45, 47, 48, 77, 126, 163, 199, 236, 289    

Děvín 86

Długa Góra 14

Dobków 29

Doboszowice 30

Dolny Leszczyniec 260

Domanice 226

Ebersdorf 223

Esterwalde 289

Frankfurt nad Odrą 237

Frýdlant 133, 136, 194, 213

Gajówka 13, 96, 252

Giebułtów 15, 77, 79, 119, 128, 134, 192, 206, 225, 233, 237, 243, 244, 248, 251, 253, 256, 257, 285, 289, 291, 292, 294, 300–304

Giebułtówek 15, 248

Gierałtówek 15, 250

Gierczyn 14, 130, 156, 162, 199, 202, 215, 245, 246, 253, 260, 277, 304, 307

Głogów 44, 168, 218, 314, 319

Głogówek 78

Gościeradz 302

Gościszowice 31

Granica 298

Graniczna 14

Greifenthal 130

Grodziec 318

Gródek (Spremberg) 27

Grudza 13

Gryf 13, 16, 22, 25, 26, 28, 29, 30, 31, 33, 34, 35, 46, 50, 52, 55, 76, 80, 85, 95, 113, 117, 121, 122, 124, 126, 129, 156, 160, 163, 206, 207, 212, 214, 215, 219, 220, 222, 223, 224, 226, 228, 236, 237, 239, 240, 243, 248, 253, 256, 260, 278, 281, 282, 318, 322

Gryfów 11, 12, 15, 22, 23, 26, 28–30, 32, 35, 55, 57, 71, 84, 92, 95, 96, 101, 112, 113, 119, 120, 129, 134, 136, 153, 156, 157, 163, 167, 175–178, 184, 188, 191, 193, 198, 199, 201, 202, 205, 206, 212, 213, 221, 224, 226, 237, 240, 241, 252, 253, 257, 273, 277–279, 282, 284, 286, 289, 301

Grzęba 302

Hahnberg 13

Halle 64

Hamburg 294

Hartau 50

Hoyerswerda 29

Hejnice 66

Herrnhut 295

Hirschfeld 12

Hradec Králové 179

Ingolstadt 207

Jablonec 192

Jáchymov 130

Jánský Vrch 37, 38

Jaromierz 79

Jawor 12, 35, 36, 213, 218

Jelenia Góra 12, 45, 61, 76, 136, 194, 200, 211, 233, 236, 265, 279, 283, 287, 292

Jelenie Skały 13, 14

Jindřichovice 15

Kamienica 32, 156   

Kamienna Góra 76, 231, 249, 287

Kamień 14, 44, 112, 215, 243, 246, 249, 252, 256, 276, 293, 308

Karłowiec 12, 169

Karniów 173      

Kierżno 74

Kliczków 29, 57

Kluczbork 316

Kłodzko 31, 195

Kollendorf 54

Kolovraty 36, 38

Kondratów 226

Kościelniki 79

Kościelniki Duże 229

Kotlina (Deszczowa Góra) 14, 46, 112, 130, 156, 215, 252, 275

Kowary 12, 30, 179

Kożuchów 287

Krobica 14, 112, 156, 157, 168, 215, 221, 229, 257, 258, 275, 301, 308

Krowia Droga 74

Królewiec 167, 213, , 271, 272

Krypliczanka 13

Krzeszów 54, 76, 250

Krzewie 167

Kunice 25

Kwieciszowice 112, 156, 252, 277, 304

Kwisa 11, 12, 19, 20, 45, 47–50, 52, 55, 73, 79, 85, 92, 93, 114, 118, 122, 127, 134, 156, 161–163, 171, 204, 213, 216, 217, 219, 222, 241, 246, 249, 252, 253, 279, 295

Lasek 14, 187

Las Hercyński 44

Las Klasztorny 13

Las Mniszek 77

Las Rębiszowski 13

Las Thierschego 13

Legnica 67, 79, 260

Lenno 69, 215

Leśna 11, 15, 19, 20, 49, 79, 155, 176,179, 217, 230, 233, 240, 258, 278, 308

Libverda 12

Lipa 243

Lipsk 286

Lisie Jamy 13

Lobau 44

Lubań 12, 24, 67, 77, 79, 95, 96, 113, 119, 168, 176, 194, 225, 306, 312

Lubiąż 80

Lubij 191

Lubin 78

Lubomierz 12, 24, 57, 71, 76, 112, 127, 157, 167, 193, 194, 205, 217, 249, 307, 318

Lubotna 49

Lutynia 38

Lwówecki Las 13

Lwówek 12, 51, 64, 69, 75, 78, 80, 86, 92, 101, 102, 111, 117, 127, 136, 150, 152, 160, 174–176, 184, 188–191, 200, 207,212, 218, 265, 283, 286, 307, 313, 314, 316, 317, 319

Łęczyna 14, 20, 50, 55, 112, 113, 124, 215, 252, 275, 291, 296

Łużyca 307

Maciejowa 29, 40, 41, 194

Marcówka (Marcinowa Góra) 13, 204

Mariazell 173

Martinice 172

Martwy Kamień (Wyrwak) 14

Mikulov 38

Milicz 80, 287

Miłków 213

Mlądz 112, 257

Młyńsko 13, 188, 206

Modła 31, 187

Mohacz 109

Monaster (Münster) 218

Mroczkowice 14, 20, 45, 50, 93, 112, 113, 128, 130, 161, 163, 196, 206, 215, 219, 230 233, 234, 236, 238, 240, 241, 252, 253, 276, 279, 291, 299, 303, 307, 308

Mrożynka 14

Mużaków 28

Niemodlin 41

Nixdorf 95

Nové Město 12, 133, 235 

Nowogrodziec 11, 27

Nowy Staw 224

Nysa 78, 110, 168

Okraj 191

Oleszna Podgórska 286

Oława 31, 78

Ołomuniec 30, 31, 36, 95

Opaleniec 14

Opawa 174

Opole 38

Orłowice 14, 20, 24, 50, 112, 113, 128, 215, 216, 221, 241, 253, 255–257, 275, 292, 295

Osnabrück 217

Ostritz 12

Pakoměřice 32

Pasiecznik 167

Pisarzowice Górne 244

Platerówka 308

Płakowice 54, 74, 243

Pławna 168

Pobiedna (Unięcickie Miasteczko) 12, 15, 235, 244

Poczdam 37

Podgórzyn 25, 30, 216

Podiebrady 88, 89

Podskale (zamek) 13, 80, 92

Polana Izerska 14

Pożarzysko 226

Praga 12, 29, 37, 38, 72, 73, 75, 110, 112, 163, 168, 172, 174, 196

Proszowa 13, 112, 206, 215, 252, 292

Proszówka 13, 112, 136, 167, 188, 205, 214, 228, 233, 252, 301

Prusice 30, 80

Przecznica 13, 14, 112, 156, 215, 253, 277, 291

Przedwojów 249

Przydatki 169, 298

Psi Grzbiet 14, 130

Radomice 291

Radomierz 23, 168

Radoniów 13

Radosna Góra (Freudenberg) 13, 49

Ratyzbona 31, 32, 195, 224

Rębiszów 13, 49, 112, 202, 215, 250, 252, 255, 258, 277, 288, 291, 299, 306

Rębiszów Dolny 13

Rębiszów Górny 13

Ruszów 30

Rynarcice 57

Rząsiny 212

Sadek 95

Schneeberg 130

Seidenberg 12

Sępia Góra 14

Siedlęcin 231

Siedlimowice 25

Skarbkowa Góra 13

Skarbków 84, 93, 112, 128, 133, 135, 156, 161, 196, 204, 206, 213, 215, 219, 230, 233, 234, 236, 240, 242, 245, 246, 250, 253, 257, 259, 276, 288, 291, 294, 301, 307, 308

Skiba 15

Skoszowice 13

Smrek 14, 50

Sobieszów 306

Sołtysia Kaplica 15

Sowia Wieś (Eulendorf) 19, 20, 46–50, 61

Srbská 15

Srokaty (Czerniawski) Las 15

Stankowice 15, 19, 163, 192

Stara Kamienica 22, 25, 27–30, 168, 225

Stara Wieża 95

Stóg 14

Strzegom 231

Strzelin 168

Sucha Górka 15

Szarocin 260

Szczepki 15

Szubieniczna Góra 12, 131

Ścinawa 168, 191

Środa Śląska 64, 78

Świdnica 56, 79, 218, 231

Świecie 15, 16, 19, 49, 80, 109, 134, 225, 233, 248, 288, 294

Świecie Dolne 77

Świeradowski Grzbiet 14

Świeradów 20, 45, 50, 112, 113, 124, 215, 216, 240, 241, 252, 275, 318

Świerzawa 12, 57, 168

Świętoń 77

Torgawa 26

Trzcińsko 168

Trzebiel 27, 29

Trzebnica 80

Ubocze 260

Ulicko 14, 15

Ulrykowice (Ullrichsdorf) 24

Unięcice 15, 84, 110, 222, 228–230, 250, 302

Uniegoszcz 95, 213

Urwista 13

Vartenberk 85

Wełtawa 75

Wiedeń 31, 113, 126, 219, 271

Wieża 136, 238, 289, 303      

Wieża Dolna 12, 15, 236, 240, 286, 289

Wieża Górna 12, 15, 19, 241, 276

Wińsko 80, 168

Wittemberga 152

Wleń 12, 200, 302

Wleński Gródek 102, 207      

Wojkowa 15, 77

Wola Augustowska 15

Wolimierz 15, 234, 236

Wrocław 12, 33–39, 50, 78, 90, 110, 123, 135, 160, 165, 168, 174, 178, 187, 223, 225, 253, 288, 308, 312, 319

Wschowa 286

Zacisze 12, 15

Zajęcznik 14, 296

Zgorzelec 12, 56, 67, 76, 130, 191, 205, 217, 251, 308, 313, 319

Zimny Buk 13

Złota Góra 131, 157, 204, 248

Złotniki 15

Złotoryja 11, 78, 79, 128, 168, 313

Złoty Potok 15

Žacléř 29

Żagań 118, 287

Żary 27, 29

Żmigród 28, 30, 32,231

Żytawa 12, 45, 61, 113, 136, 191, 211, 306